A situación económica e política no Estado español continúa deteriorándose a pasos axigantados. Neste contexto, seguindo as indicacións da Troika formada por Bruxelas, o BCE e o FMI, o PP lanzou un ataque brutal contra os servizos públicos de sanidade e de ensino. Tanto un como outro, de teren éxito, poden significar un retroceso á época franquista e unha perda xigantesca de dereitos, así como unha case completa indefensión sanitaria e educativa para a maior parte da poboación do Estado.
Os ataques repetidos do PP aos dereitos sociais e políticos da xente traballadora están provocando unha erosión da base social deste partido, que día a día perde apoios, achándose xa lonxe dos que tiña cando triunfou nas eleccións xerais do 2011. O novo e soado escándalo de corrupción en torno ao antigo tesoureiro Luís Bárcenas, que repartía sobres de diñeiro negro entre os cargos directivos do PP e cunha conta en Suiza de 22 millóns de euros, pode ser un golpe moi duro para a organización. O PSOE, incapaz de atopar unha estratexia alternativa á que veu desenvolvendo durante todos estes anos, permanece estancado a escala estatal e sufrindo novas derrotas históricas nos comicios autonómicos. Izquierda Unida, aínda que medra electoralmente, continúa presa da súa cultura institucionalista, como demostra a súa participación co PSOE no goberno de Andalucía. A emerxencia da Alternativa Galega de Esquerdas e, sobre todo, da CUP nas eleccións catalás, significan avances, aínda que a ausencia dunha alternativa política anticapitalista con audiencia de masas segue pesando como unha lousa no escenario político do Estado español.
Tras a Folga Xeral do 14N, produciuse unha nova parálise na iniciativa dos sindicatos maioritarios CCOO e UGT. Agora o epicentro das loitas pasou á Comunidade de Madrid, onde a Marea Branca continúa batallando contra a privatización da sanidade, tras a aprobación o 27 de decembro pasado, por parte do PP, dos instrumentos legais que a permiten. O desenlace desta loita será de capital importancia para o futuro da sanidade pública aínda que igualmente para o desenvolvemento da loita xeral contra a crise. Pero tamén están en marcha convocatorias como a de estudantes para o 5, 6 e 7 de febreiro, a xornada “contra o xenocidio financeiro” da PAH o 16 de febreiro ou o “tsunami” da Marea Cidadá contra os recortes do 23F. Para facer fronte á crise e impoñer unha saída favorábel á clase traballadora e á cidadanía resulta imprescindíbel coordinar todos os movementos en loita e dotalos dunha axenda conxunta de mobilización a medio e a longo prazo co fin de conseguir obxectivos claros e precisos de saída a esta. Neste sentido, a iniciativa de “Marea Cidadá”, xurdida recentemente, pode ser un xerme de espazo de coordinación e de creación de axenda común para os movementos. Hai que unir todas as Mareas nun tsunami contra os recortes que os sepulte definitivamente baixo as súas ondas.
Mentres avanzamos cara ao precipicio, o PP ataca con saña a sanidade e a educación públicas
A situación do desemprego avanza cara ao precipicio. Prevese que a próxima Enquisa de Poboación Activa de finais de xaneiro dea xa unha cifra do 26% de poboación en situación de paro e a mesma CEOE vaticina un 26,6% para o 2013; segue producíndose unha destrución masiva de tecido industrial, os salarios redúcense aínda máis, a precariedade aumenta, os prezos- incluíndo os de produtos e servizos básicos -soben, as pechaduras de empresas e EREs son o pan de cada día; o ano 2012 significou un novo récord -segundo os datos oficiais publicados en decembro pasado polo Consello Xeral do Poder Xudicial -no número de desafiuzamentos executados. Os efectos da aplicación da Reforma Laboral do PP foron brutais e aceleraron os procesos descritos de xeito notorio. Neste contexto de verdadeiro apocalipse económico, o PP - guiado pola Comisión Europea, o BCE e o FMI e seguindo tamén cos ollos pechados os ditados da FAES de Aznar -lanzou novos e terribles ataques contra a sanidade e a educación públicas. O 27 de decembro pasado, o PP de Madrid aprobou- pese ás masivas protestas de persoal sanitario e usuarias e dentro da Lei de Acompañamento dos Orzamentos do 2013 -as ferramentas legais para ceder a xestión sanitaria ás empresas privadas. No caso de que o PP conseguise levar adiante o formal e legalmente aprobado, iso supoñería que aproximadamente un terzo da poboación madrileña fose atendida por hospitais privados e que a sanidade pública quedase estruturada para propiciar as ganancias das empresas do ramo, como Capio, Sanitas, etc., xerando a indefensión sanitaria dunha parte importante da cidadanía madrileña. Resulta obvio que Madrid é un laboratorio e experiencia piloto que sinalará o camiño a seguir na maior parte de administracións autonómicas. A LOMCE do ministro Wert supón un retroceso do ensino público non universitario á época franquista: segregación do alumnado desde idades moi cedas, control ríxido dos contidos académicos mediante imposición de probas externas de avaliación, concepción arcaica dos currículos e metodoloxías de ensino, perda de competencias dos consellos escolares a mans de directores controlados pola administración, constitución de centros nos que se producirán segregacións masivas por tipoloxía do alumnado, admisión do profesorado conforme aos criterios de dirección e da administración, redución de dereitos laborais e de seguridade no posto de traballo dos docentes... Todo o anterior engadirase aos efectos xa producidos pola diminución das equipas do profesorado, aumentos de ratios escolares, freo no mantemento das infraestruturas e dotación de novas, que se irán impoñendo a través de sucesivas modificacións lexislativas tanto centrais como autonómicas. Desta forma o ensino público pode quedar reducida a unha mínima expresión e adaptada ás necesidades dun mercado que require de man de obra barata e pouco cualificada. O ataque ao sistema educativo está afectando tamén, de xeito moi grave, aos ensinos universitarios. A aplicación do Plan Bolonia supuxo xa un encarecemento enorme das matrículas, a desaparición de becas e axudas para o alumnado e o pago obrigatorio dos ensinos posteriores ás de Grao. As equipas de profesorado e a dotación para infraestruturas víronse moi minguadas e os ensinos, no seu conxunto, oriéntanse a satisfacer exclusivamente as necesidades dos mercados. Pero aínda que a sanidade e a educación son nestes momentos as frontes principais nos que se desenvolven os ataques do PP, estes abarcan tamén o conxunto dos servizos públicos ou de gran importancia social: transportes, suministros de auga e enerxía eléctrica, recollida de lixos, asistencia social e á dependencia, costo dos procesos legais e un longo etcétera. Os medios de comunicación públicos tamén están en almoeda, coa subseguinte perda de postos de traballo e de despedimentos masivos. O réxime xurdido da Transición está a virse abaixo non só no relativo ao modelo económico que imperou durante a súa vixencia, senón tamén no terreo político: as institucións, comezando pola mesma monarquía, mostran día a día a corrupción de moitos dos seus integrantes e a súa supeditación máis rastrexa aos poderes económicos e financeiros; a Constitución nega os dereitos das nacións integrantes do Estado e cando é modificada os cambios teñen como obxectivo satisfacer o pago da débeda aos bancos. Neste contexto, a policía actúa brutalmente contra os distintos movementos sociais de protesta, avanzándose día a día na instauración dun estado represivo, unha de cuxas últimas demostracións foi a irrupción policial nunha reunión da PAH de Elda, no País Valencià. Combínase a represión policial coa indefensión xurídica mediante a imposición de taxas prohibitivas para a cidadanía nos procesos xudiciais. O movemento soberanista xurdido en Catalunya tras o pasado 11 de setembro constitúe un fenómeno de capital importancia para impulsar a desintegración do actual réxime. Os intentos de CiU por capitalizar este movemento e darlle un sesgo nacionalista de dereitas para así facilitar a súa política de recortes sufriron un tropezo de gran magnitude nas eleccións catalás pasadas. Aínda que o futuro do soberanismo catalán está aínda por definir, todo apunta a que, nesta ocasión, Catalunya encamíñase de xeito decidido cara á autodeterminación e a que este proceso terá repercusións importantes no conxunto do Estado e en particular en Euskadi.
Os partidos institucionais, impotentes ante a crise.
As políticas antisociais e de recorte de liberdades do PP están pasando factura a este partido. Xunto a este factor fundamental de descrédito social, aparece agora tamén o da corrupción que, aínda que non deixou de axexar ao PP desde o caso Gürtel, recrudécese ao ser desvelados os sobresoldos en diñeiro negro repartidos polo antigo tesoureiro do partido, Luís Bárcenas. O gravísimo caso de Bárcenas engádese non só á historia anterior de corrupción do PP, senón a outros casos moi recentes como o da fichaxe do exconselleiro de sanidade de Madrid, Juan José Güemes, pola empresa Unilabs, a unha de cuxas filiais adxudicáronse laboratorios durante o seu mandato; a compra dun luxoso ático por 770.000 euros do actual presidente da Comunidade de Madrid, Ignacio González; ou a campaña de desagravio e liberación de Ángel Carromero, tras o seu encarceramento en Cuba polo homicidio involuntario dos anticastristas Oswaldo Payá e Harold Cepero. A coincidencia no tempo do descrédito social causado polas súas políticas cos escándalos de corrupción podería chegar a afectar de xeito importante á estabilidade interna do PP. Nestes momentos, as enquisas xa sinalan unha caída de 16,5 puntos do PP desde o seu momento álxido cando venceu nas eleccións de novembro do 2011. Malia a erosión evidente da base social do PP, o PSOE non consegue recuperarse. As mesmas enquisas que antes indicabamos mostran como os socialistas mantéñense no mesmo nivel de escaso apoio social que significou o seu descalabro histórico nas últimas eleccións xerais. O feito ten unha explicación sinxela: ademais de que o recordo da última época do goberno Zapatero permanece relativamente fresco na memoria colectiva,a substitución deste por Rubalcaba non significou ningún cambio substancial nos enunciados políticos xerais do PSOE. O Partido Socialista segue sen ter alternativa algunha ás políticas neoliberais e de recortes que se están a desenvolver e que este mesmo partido iniciou no 2010 e o seu único horizonte parece ser o do presidente francés François Hollande, cuxas timoratas propostas alternativas iniciais vanse esvaendo segundo transcorre o seu mandato. Izquierda Unida experimentou un ascenso das súas expectativas electorais próximo aos 8 puntos e unha parte da súa militancia comprometeuse nos diferentes movementos sociais de loita contra a crise. Con todo, este partido segue lastrado por unha cultura pactista e de integración institucional, que o levou a formar parte xunto co PSOE do goberno andaluz ou a asinar un pacto de lexislatura en Asturies cos socialistas. Malia as tensións que estes acordos xeraron dentro de IU, o certo é que finalmente non se produciu ningunha rectificación respecto diso. A reelección de Cayo Lara na X Asemblea Federal produciuse mediante a integración na nova dirección das diferentes correntes da organización, incluíndo a destacados dirixentes da súa “á esquerda”. Este feito parece descartar calquera posíbel rompemento da organización pola esquerda ou ata a consolidación dalgunha corrente importante de esquerdas no seu seo. Así pois, aínda que IU mellorou a súa situación dentro do espectro político institucional e unha parte importante da súa militancia participa nas diversas loitas sociais, a súa dirección segue presa dunha orientación curtoplacista que a encamiña a ser o socio menor en gobernos autonómicos diversos e, si saen as contas, ata a escala estatal. Tamén a organización populista de dereitas UPyD viuse beneficiada pola perda de apoios do PP e polo agravamento da crise. O crecemento dos apoios sociais deste partido é un fenómeno complexo, porque aínda que supón un rexeitamento das políticas que se están a desenvolver, capitaliza o descontento orientándoo cara a posicións que non supoñen unha alternativa á crise e furibundamente españolistas.
Catalunya, Euskadi e Galiza tras as súas eleccións autonómicas.
Comentario separadamente merece a situación existente en Catalunya, Euskadi e Galiza tras as eleccións autonómicas que tiveron lugar nestas nacións. As eleccións catalás significaron, malia a súa vitoria, unha desfeita para CiU. Este partido intentou capitalizar a marea soberanista para así poder seguir desenvolvendo a súa política de recortes, cuxa dureza é igual ou maior que a correspondente do PP. Con todo, fracasou de xeito estrepitoso no seu obxectivo: en síntese, os converxentes retrocederon en case oito puntos; o PSC foi tamén castigado perdendo case catro; ascendeu moito- 6,7% -ERC, un pouco ICV- 2,7% -e apareceu en escea a CUP -Alternativa de Esquerra cun 3,47%; e finalmente a dereita dura e españolista, representada por PP e Ciutadans, subiu tamén ao redor de 5 puntos aínda que a maioría destes- 4,17% -fosen para Ciutadans. Todo o anterior significa un corremento cara á esquerda do espectro institucional catalán, aínda que acompañado dunha polarización de menor envergadura en sentido contrario (votos PP e Ciutadans). En Galiza o PP sufriu só un pequeno retroceso, que non chegou ao 1%, nas últimas eleccións, mentres que o PSG afundíase perdendo máis de dez puntos e o BNG retrocedía tamén seis. Con todo, apareceu en escena a Alternativa Galega de Esquerdas (coalición de ANOVA con EU) que conseguiu un 13,90% dos votos. En conxunto o voto de dereitas permaneceu inalterado e o de esquerdas e nacionalista diversificouse mais unha parte notoria del decantándose cara á opción máis radical de AGE. No País Vasco, o PSE sufriu outra desfeita, perdendo máis de once puntos e medio, o PNV triunfaba pero retrocedendo case catro puntos en relación aos anteriores comicios autonómicos, o PP pouco máis de dous, mentres que unha Esquerda Unida dividida en dúas aumentaba en conxunto lixeiramente a súa porcentaxe anterior do 3,5% pero quedábase sen representación. A segunda forza foi EH Bildu, cun 25% dos votos, aínda que quedase por baixo das súas propias previsións.
Os movementos sociais en loita contra a crise
Desde que a crise se iniciou producíronse xa dúas Folgas Xerais dun día, apareceu o 15M e despois o 25S, desenvolvéronse protestas sectoriais importantes en educación e en sanidade a través das mareas verde e branca e na minería asturiana e tiveron lugar múltiples conflitos de carácter máis local. Trala última Folga Xeral do 14N, moi exitosa en canto a participación nas manifestacións e a seguimento cidadán, os grandes sindicatos, CCOO e UGT, volveron a quedar paralizados e sen suscitar un plan coherente de mobilizacións e de obxectivos contra a crise. O X congreso de CCOO parece que se vai a saldar sen supoñer cambios substanciais na estratexia desta organización, que segue a remolque dos acontecementos, sen suscitarse un horizonte de ruptura coa política de concertación desenvolvida durante decenios e dando por bos parte dos razoamentos da patronal e do goberno en canto á necesidade de efectuar recortes e de saldar a débeda existente. Tales concepcións fan que calquera pretensión de atenuar a crise ou de saír desta se converta para este sindicato na cuadratura do círculo, porque realmente non existe alternativa posíbel sen unha ruptura radical coas políticas de axustes e encamiñadas ao pago da débeda. A falta de perspectiva das direccións dos sindicatos maioritarios, así como as limitacións, tanto estratéxicas como de incidencia, doutras forzas sindicais, fai que cando as primeiras quedan paralizadas deixe de producirse calquera resposta de conxunto á crise. Pero como a gravidade dos ataques é moita e a presión para facerlles fronte existe, prodúcense movementos de resposta sectoriais de bastante relevancia, aínda que insuficientes. Agora mesmo o epicentro das loitas sitúase na loita contra a privatización da sanidade na Comunidade de Madrid e o seu desenlace pode ser determinante tanto para o futuro da sanidade pública como para a loita xeral contra a crise. Como manifestou nunha declaración a Coordinadora de Hospitais e Centros Sanitarios de Madrid: “Os cambios votados aínda os teñen que aplicar. E niso consiste a segunda parte desta batalla: en si lograremos ou non evitar que se apliquen, e ata no grado da súa aplicación.” As espadas, efectivamente, seguen en pé, como se demostrou nas dúas convocatorias do 7 e do 13 de xaneiro, da marea branca madrileña. Pero tamén en resposta ao intento de aprobación da LOMCE de Wert podemos atoparnos pronto con novas accións sectoriais de importancia. De momento algunhas das convocatorias, como as manifestacións do 9 de febreiro no País Valencià, teñen un ámbito territorial limitado, pero poden estenderse. O sindicato de Estudantes, con todo, lanzou unha convocatoria estatal para os días 5, 6 e 7 de febreiro. Para o día 16 de febreiro a PAH convoca tamén unha xornada de loita estatal con manifestacións “Contra o xenocidio financeiro”. A Marea Cidadá Un dos problemas fundamentais ao que nos enfrontamos nestes momentos segue sendo o da dispersión e sectorización das loitas e dos movementos de protesta. Neste sentido a iniciativa de Marea Cidadá contra os recortes, que realiza unha primeira convocatoria o próximo 23 de febreiro, podería ser un bo punto de partida para facer fronte a tal dificultade. Na Marea Cidadá participan persoas dos diferentes movementos sociais en loita: Marea Branca (sanidade), Marea Verde (educación), a Marea Vermella (paro), PAH (hipotecas), Movemento 15M, Coordinadora 25S. Tamén están presentes organizacións ou agrupamentos políticos como Equo, Fronte Cívica e Izquierda Anticapitalista. O reto que ten ante si a Marea Cidadá, ademais de conseguir que a súa primeira convocatoria do 23F sexa un éxito, é poder converterse nun ámbito de coordinación efectiva dos diferentes movementos en loita, para o que é preciso unha integración organizativa destes e non só a presenza a título individual de persoas loitadoras. Tamén faría falta que as forzas sindicais desen o seu apoio á iniciativa. Si o anterior fixésese efectivo, podería xurdir unha coordinadora estatal capaz de planificar un desenvolvemento unificado das loitas e de darlle coherencia. Izquierda Anticapitalista é da opinión, xa manifestada en múltiples ocasións, de que para dar á crise unha saída favorable á clase traballadora e á cidadanía en xeral, é preciso trazar un plan de acción coordinado, tanto a escala estatal como europea, para realizar unha loita a medio e a longo prazo e impoñer obxectivos necesarios e claves como o non pagamento da débeda ilexítima, a expropiación da banca e a creación dunha banca pública baixo control social, a protección e mellora dos servizos públicos, o fin dos recortes e a derrogación de toda a lexislación antisocial aprobada nos últimos tempos. Faremos todo o que estea nas nosas mans para que isto se produza.
No hay comentarios:
Publicar un comentario